کمبود هورمون رشد چیست و چه تاثیری در قد افراد دارد؟ آیا می‌توان ترشح این هورمون را افزایش داد؟ چگونه باید از کمبود این هورمون پیشگیری کنیم؟ در این مقاله توضیحات کاملی را در این باره برایتان مشخص کردیم که توصیه می‌شود حتما مطالعه نمایید.
توضیح درباره کمبود هورمون رشد
هورمون رشد توسط غده کوچکی به نام هیپوفیز در مغز تولید می‌شود. اختلال در عملکرد غده هیپوفیز و کاهش تولید هورمون های رشد باعث می‌شود کودک دچار اختلال در استحکام استخوان و ضعف عضلانی و در نتیجه رشد ناقص گردد. این کودکان معمولا دارای قد و جثه کوتاه تری نسبت به هم سن و سالان خود هستند.
بیشتر بخوانید: اوتیسم و ژنتیک
علت کمبود هورمون رشد
عوامل و دلایل مختلفی تاثیر بر عملکرد غده هیپوفیز و ترشح هورمون رشد تاثیر گذار است که برخی از این موارد را در ادامه بیان می‌کنیم.
- اختلال در عملکرد غده هیپوفیز: بیشترین علت کمبود هورمون رشد، مرتبط با مشکلات در غده هیپوفیز بوده زیرا هیپوفیز یک غده کوچک در مغز است که مسئول تولید و ترشح هورمون رشد می‌باشد. اگر هیپوفیز آسیب ببیند یا عملکرد آن مختل شود، در برخی موارد باعث کاهش تولید هورمون رشد می‌شود.
- آسیب به هیپوتالاموس: هیپوتالاموس ناحیه‌ای در مغز است که کنترل برخی از فعالیت های هیپوفیز را بر عهده دارد. آسیب به هیپوتالاموس نیز می‌تواند به کمبود هورمون رشد منجر شود.
- مشکلات مادرزادی: در برخی موارد، کمبود هورمون رشد می‌تواند ناشی از مشکلات مادرزادی مانند عدم تکامل صحیح هیپوفیز یا هیپوتالاموس باشد.
- عوامل خارجی: برخی عوامل خارجی نیز می‌توانند باعث کمبود هورمون رشد شوند. به عنوان مثال، ضربه به ناحیه سر، عفونت ها در مغز و عمل جراحی در ناحیه مغز و غده هیپوفیز می‌توانند و پرتو درمانی تولید هورمون رشد را کاهش دهند.
علائم کمبود هورمون رشد
برای تشخیص کمبود هورمون رشد در بدن، برخی علائم و نشانه های کمبود هورمون رشد بسیار مهم است. مهمترین نشانه های کمبود هورمون رشد و فعالیت غیر طبیعی غده هیپوفیز کوتاهی قد افراد نسبت به همسالان است،.پروسه رشد در کودکان تا رسیدن به سن بلوغ در یک سال حدود 7 سانت است در صورتی که هورمون رشد کمتر تولید شود، این افزایش قد در حدود 5 سانتی متر است. بعد از سن بلوغ افزایش قد در کودکان سالم در حدود سالی 10 سانتی متر است و در کودکان با کمبود هورمون رشد از این میزان کمتر است.
برخی دیگر از نشانه های کمبود ترشح هورمون رشد عبارتند از:
- بلوغ دیر رس و یا نرسیدن به فرایند بلوغ
- تاخیر در رشد دندان
- کم سن نشان دادن ظاهر کودک نسبت به کودکان هم سن
- بروز چاقی در ناحیه صورت به دلیل افزایش چربی در این ناحیه
- افزایش وزن و چاقی در کودکان
- کاهش رشد موها در کودکانی که ترشح هورمون رشد کم است
- احساس بی حالی و کمبود انرژی
بیشتر بخوانید: آیا بیماری اوتیسم ژنتیکی است؟
درمان کمبود هورمون رشد
درمان کاهش تولید و کمبود هورمون رشد معمولاً بستگی به علت اساسی این مشکل دارد. در زیر، چندین راهکار درمانی رایج برای کاهش تولید هورمون رشد را بررسی می‌کنیم:
1.جایگزینی هورمون: روش اصلی درمان کمبود هورمون رشد، استفاده از تزریق هورمون رشد به صورت جایگزین است. این هورمون به نام سوماتروپین مصنوعی (recombinant somatropin) است که به صورت تزریق عضلانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این درمان معمولاً برای مدت طولانی و تحت نظارت پزشک انجام می‌شود.
2. درمان عوامل تاثیر گذار بر کاهش تولید هورمون رشد: اگر کمبود هورمون رشد ناشی از عواملی مانند مشکلات در هیپوفیز یا هیپوتالاموس باشد، در این موارد با از بین بردن اختلال در عملکرد این غدد باعث افزایش تولید هورمون رشد در افراد می‌شود. علاوه بر دارو درمانی، در برخی موارد برای درمان از عمل جراحی استفاده می‌شود.
3. درمان همزمان: در برخی موارد، عوارض دیگری که با کمبود هورمون رشد همراه هستند، نیاز به درمان جداگانه دارند. به عنوان مثال، درمان مشکلات استخوانی مرتبط با کمبود هورمون رشد می‌تواند شامل مصرف ویتامین D و کلسیم باشد.
مهم است که با پزشک خود در مورد گزینه‌های درمانی مناسب برای شرایط شما مشورت کنید. بر اساس ویژگی های شما و علت کمبود هورمون رشد، برنامه درمانی مناسب تنظیم خواهد شد.
سوالات متداول کمبود هورمون رشد
نتیجه گیری
کمبود هورمون رشد یکی از مسائل اساسی و مهم است که باید حتما مورد بررسی قرار گیرد زیرا این مشکل سبب می‌شود تا فرد نسبت به افراد دیگر دارای قد کوتاه تری باشد و در این میان اعتماد به نفس خود را به مرور از دست دهد. برای درمان این مشکل حتما به بهترین متخصص مراجعه نمایید تا اثرگذاری مناسبی از روش درمانی انتخابی بگیرید.