آیا ناباروری در مردان ژنتیکی است؟ ناباروری وضعیتی است که در حدود 15 درصد از زوجهایی که در سن باروری قرار دارند ممکن است ایجاد شود. درصد ناباروری در خانمها و آقایان تقریباُ به یک میزان میباشد. حدود 7 درصد از آقایان بنا به دلایل مختلف ممکن است دچار ناباروی باشند، یکی از سوالاتی در اغلب موارد ایجاد میشود این است که آیا ناباروری در آقایان میتواند دلایل زنتیکی داشته باشد؟ در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. اگر می خواهید در این زمینه بیشتر بدانید، در ادامه با ما همراه باشید…
چه عواملی در ناباروری آقایان دخیل می باشد؟
عوامل مختلفی در ناباوری آقایان دخیل میباشند که عبارتند از:
- بیماریها
- عوامل محیطی
- ناهنجاریهای ژنتیکی
بنابراین همان طور که مشاهده مینمائید، پاسخ به سوالی که پیشتر مطرح شد مثبت میباشد. یکی از دلایلی که درمان و یافتن دلیل ایجاد آن با مشکلاتی همراه میباشد، عوامل ژنتیکی است که موجب ناباروی در آقایان میشود.
با توجه به اهمیت موضوع ژنتیک در بروز اختلال باروری در ادامهی این مقاله به ارائهی توضیحاتی در مورد آن میپردازیم. پزشکی فرد محور (p7medicine) روش های درمانی به روز و نوینی را برای درمان ناهنجاری های ژنتیکی در آقایان که منجر به ناباروری می شود به کار می گیرد. این درمان ها بر اساس ویژگی های مولکولی هر فرد و به طور اختصاصی توسط پروفسور کریم نیر نیا صورت می پذیرد.
دلایل ناباروری که به دلیل مشکلات ژنتیکی منجر به بروز ناباروری در آقایان میشود عبارتند از:
- توقف کامل اسپرماتوژنز
- کم بودن تعداد اسپرمها
- عدم تحرک کافی اسپرمها
- مروفولوژی غیرطبیعی اسپرمها
- عملکرد غیرطبیعی اسپرمها
علت بروز مشکلات ژنتیکی در ناباروری آقایان
آیا ناباروری در مردان ژنتیکی است؟ با اینکه دلیل اصلی بروز مشکلات ژنتیکی که موجب ناباروری در آقایان میشود هنوز به طور کامل مشخص نمیباشد، اما نظر میرشد مهمترین عوامل شامل این موارد باشد:
- حذف برخی ژنها در کروموزوم جنسی Y
- ناهنجاریهای کروموزومی
- جهشهای ژنی
حدود 2000 ژن در فرآیند اسپرم زایی نقش دارند، هرگونه اختلال، جهش و یا مشکل در بروز این ژنهای میتواند در تشکیل اسپرمهای سالم و باکیفیت اختلال ایجاد نماید.
بیشتر بخوانید: ژن درمانی بیماری هموفیلی
عوامل ژنتیکی موثر بر ناباروری آقایان
عوامل ژنتیکی که در بروز ناباروری در آقایان نقش دارند، به 4 دسته تقسیم می شوند:
- مشکلاتی که منجر به کاهش تعداد اسپرمها میشود
- مشکلاتی که موجب انسداد و یا اختلال در عملکرد مجرا می شود.
- اختلالت محور هیپوتالاموس در ناحیه هیپوفیز مغز
- مشکلاتی که بر کیفیت اسپرماتوژنز تاثیر میگذارند
آیا ناباروری در مردان ژنتیکی است؟
برای پاسخ به این سوال که آیا ناباروری در مردان ژنتیکی است؟ باید بگوییم بله دربرخی موارد مشکلات ژنتیکی می تواند باعث ناباروری در مردان شود که در ادامه بیشتر به این مشکلات می پردازیم. مهمترین علت ژنتیکی که موجب ناباروری در آقایان میشود، ناهنجاری کروموزومی مانند جابه جایی، حذف و یا جهش در ژنوم میباشد که در ادامه به بررسی مختصر هر کدام از آنها میپردازیم.
حذفهای کوچک در کروموزوم Y
کروموزوم Y حاوی ژنهایی میباشد که منجر به تولید اسپرم و رشد کامل غدد جنسی مردانه میشود. هرگونه حذف در ژنهای این کروموزوم از مهمترین دلایل ژنتیکی در ناباروری آقایان میباشد. شیوع این اختلال منجر به بروز 5 تا 15 درصد از دلایل ناباروری در آقایان میباشد.
سه ناحیه در بازوی بلند کروموزوم Y وجود دارد که به عنوان مناطق اسپرم زایی معروف میباشند. هرگونه حذف و جهش در این مناطق میتواند در فرآیند تولید اسپرم منجر به بروز اختلال شود.
بیشتر بخوانید: مشاوره ژنتیک فرد محور
ناهنجاریهای کروموزومی
بروز ناهنجاریهای ژنتیکی در انسان یکی از شایعترین علل ژنتیکی ناباروری میباشد که میتواند منجر به سقطهای مکرر و یا تولد فرزندانی با ناهنجاریهای شدید جسمانی شود.
تغییرات ساختاری و عددی کروموزومها یکی از دلایلی است که میتواند ناباروریهای خفیف در آقایان را ایجاد نماید. این ناهنجاریها در طول فرآیند میوز منجر به شکست در رشد اسپرماتوژنیک میشود. در برخی موارد نیز این ناهنجاریها به صورت مستقیم با مختل کردن توالی ژنها موجب اختلال در تولید اسپرم میشود.
ناهنجاریهای عددی ژنتیکی
افرادی که 47 کروموزوم دارند و کروموزومهای جنسی آنها XYY میباشد تحت عنوان سندرم کلاین فلتر شناخته میشوند. این اختلال شایعترین اختلال عددی کروموزومهای میباشد که موجب ناباروری در آقایان مبتلا به این سندرم میشود. شیوع این سندرم 0.3 درصد از جمعیت عمومی را شامل میشود.
در این افراد انسداد اسپرماتوژنز در مراحل اولیه میوز رخ میدهد، یا اینکه تعداد کمی اسپرم در هر انزال ممکن است وجود داشته باشد اما این افراد معمولاً نابارور میباشند.
ناهنجاریهای ساختاری کروموزمی
تغییر در کروموزوم Y و یا سایر ناهنجاریهای کروموزومی در ساختار کروموزومهای اتوزوم نیز یکی دیگر از دلایل ناباروری در آقایان میباشد.
شایعترین ناهنجاری ساختاری در کروموزومهای اتوزوم جابه جایی متقابل و یا وارونگی میباشد. وجود ناهنجاری ساختاری در کروموزومهای اتوزوم جفت شدن و جداسازی کروموزومها را در طی فرآیند میوز تغییر میدهد در نتیجه لقاحی که با این اسپرمها صورت بگیرد منجر به اختلالات شدید در جنین و سقط در مراحل اولیه باروری میشود
جهشهای ژنتیکی که موجب بروز ناباروری در مردان میشود
ژن CFTR موجب ایجاد مجرای دفران (مجرایی که موجب خروج مایع منی در هنگام انزال میشود) میشود، هرگونه جهش در این ژن موجب عدم تشکیل این مجرا و یا انواع انسداد در آن میشود. در 60 الی 90 درصد افرادی که مشکلات ژنتیکی ناباروری دارند این مجرا وجود ندارد. ژنهای دیگری در کروموزوم X وجود دارد که جهشهای ژنتیکی در آنها میتواند منجر به بروز انواع اختلالات و ناهنجاریهای کروموزومی شود.
ناهنجاریهای کروموزومی که منجر به ناباروی در آقایان میشود شامل موارد بسیاری میباشد که در این مقاله تنها به تعداد اندکی از آن ها اشاره شد.
در اکثر موارد با برخی تکنیکهای آزمایشگاهی مانند جداسازی اسپرمهای سالم و باکیفیت میتوان به درمان اختلالات ژنتیکی در آقایان پرداخت اما در اغلب موارد متاسفانه ناهنجاریهای ژنتیکی که موجب ناباروری میشود درمان ندارند و زوجین جهت باروری میتوانند از اسپرمهای اهدایی استفاده نمایند.
کلام آخر
در پاسخ به این سوال که این مقاله را گردآوری کردیم. ناباروری در مردان دلایل مختلفی از جمله ناهنجاری های ژنتیکی دارد. ما به طور کامل به توضیح این ناهنجاری ها پرداختیم. برای مشاوره در این زمینه می توانید با شماره 02126153138 تماس بگیرید.
منبع:
https://www.genosalut.com/en/news/portal-for-physicians/fertility/male-infertility-genetic-causes/