ژن چاقی در حدود 43 درصد از مردم جهان وجود دارد. اگر شما هم به راحتی نمی‌توانید از خوردن غذا دست بکشید و از رژیم های توصیه شده پیروی کنید و دائما احساس گرسنگی می‌کنید شاید ژن چاقی را در میان ژن های خود جا داده اید. بسیاری از مردم ممکن است بر اساس سابقه خانوادگی یا ویژگی‌های نژادی خود دارای ژن چاقی باشند.
آیا ژن چاقی وجود دارد؟
ژن چاقی یک حقیقت غیر قابل انکار است اما ژن چاقی را نمی توان به عنوان مقصر اصلی در افزایش وزن در نظر گرفت تحقیقات انجام شده در این رابطه نشان می دهد تفاوت در ژن های شما می تواند منجر به مشکلات وزن شود. ژن‌ها در هر جنبه ای از فیزیولوژی بدن انسان تاثیر گذارند، ژن چاقی نیز از این قاعده مبرا نیست افرادی که داری ژن چاقی هستند 20 تا 30 درصد بیشتر از دیگران دچار علائم چاقی و افزایش وزن می‌شوند.
همچنین رابطه مستقیمی میان ژن چاقی و رژیم چاقی وجود دارد در واقع این جمله که برخی استعداد چاقی دارند جمله چندان اشتباهی نیست! یعنی ژن‌ها می‌توانند باعث تغییراتی در بدن شوند که در نهایت موجبات اضافه وزن و چاقی را فراهم کنند.
بیشتر بخوانید: سندروم داون و ژنتیک
تاثیر ژنتیک بر چاقی
ژن ها به نوعی با تغییرات وزنی و چاقی ارتباط دارند. بعنوان مثال، بعضی از ژن ها باعث می شود که افراد به طور طبیعی،چربی بیشتری در بدنشان ذخیره شود. اما ژنتیک تنها عامل بروز چاقی در فرد نیست. افرادی که دارای ژن چاقی هستند، استعداد چاقی بیشتری نسبت دیگران دارند. اما داشتن سبک زندگی اشتباه و رژیم غذایی نامناسب نیز در افزایش بروز اضافه وزن موثر هستند.
استعداد چاقی در ژن‌های شما گنجانده شده است. اما قرار نیست تا آخر عمر خود چاق بمانید و ژنتیک از لاغر شدن شما جلوگیری می کند. چاقی ژنتیکی از اوایل کودکی بروز می کند و با گرسنگی بسیار بالا همراه است.
تاثیراتی که ژنتیک بر چاقی می گذارد می تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- افزایش میزان گرسنگی
- افزایش مصرف کالری
- کاهش کنترل به هنگام غذا خوردن
- عدم تمایل به پرتحرکی
- افزایش تمایل به ذخیره چربی در بدن
بیشتر بخوانید: پزشکی فرد محور چیست؟
تشخیص ژن چاقی
تشخیص وجود ژن چاقی در افراد با انجام آزمایش های خاص ژنتیک ممکن است. آزمایش ژنتیک قادر به تشخیص ژن‌های مرتبط با عوامل چاقی است. با آگاهی از اینکه دارای ژن چاقی هستید یا خیر می توانید با انتخاب رژیم غذایی مناسب و ورزش بر مشکل چاقی یا اضافه وزن خود غلبه کنید. ژن هایی که در این نوع آزمایش بررسی می شود شامل ژن‌های مرتبط با متابولیسم، ژن‌های مرتبط با ذخیره‌ی چربی و ژن‌های مرتبط با جذب مواد غذایی هستند.
برای تشخیص اینکه آیا شما ژن چاقی دارید یا خیر، باید تحت مشاوره ژنتیک فرد محور قرار بگیرید.
آیا چاقی ارثی است؟
زمانی که از ژن چاقی صحبت می شود پای عوامل ارثی به میان می‌آید. به طور کلی ژن‌های موجود در بدن هر فرد ترکیبی از ژن‌های به ارث گرفته از والدین اوست. این ژن‌ها هستند که صفات و یا خصوصیت در بدن ما را تعیین می‌کنند. در نتیجه ما می توانیم چاقی را از یکی والدین خود به ارث ببریم. اما این به آن معنی نیست که چاقی را به طور مطلق به دلیل عوامل موروثی بدانیم و تاثیر عوامل محیطی را نادیده بگیریم.
چاقی ارثی تنها یکی از عوامل چاق کننده است و کسانی که در خانواده خود سابقه چاقی دارند نه فقط در آزمایش ژنتیک بلکه بیشتر از عوامل محیطی تاثیر پذیرفته و چاق می شوند در عین حال هستند افرادی که ژن‌های چاقی را به ارث برده اند، اما با توجه به سبک زندگی سالمی که دارند دچار چاقی نمی‌شوند. به طور مثال: افرادی که از پدر یا مادر خود ژن چاقی را به ارث برده اند اما ورزش می‌کنند، ۳۰ درصد کمتر از افرادی که این ژن را دارند اما تحرکی نداشتند، مستعد چاقی بودند.
کنترل چاقی ژنتیکی
ژن چاقی قابل تغییر نیست اما می توان آن را کنترل کرد. کنترل چاقی در افراد دارای ژن چاقی مستلزم ایجاد رژیم غذایی مثبت ، سبک زندگی ایده آل و ورزش منظم است. این تغییرات قطعاً به مرور زمان اثربخش خواهند بود. اگرچه نمی‌توانید در ژن چاقی خود را تغییر ایجاد کنید اما می‌توانید روی عوامل محیطی تمرکز داشته باشید.
پیشگیری از چاقی برای افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد افزایش وزن هستند، بهترین راه است با وجود اینکه ژن چاقی می تواند اشتها را افزایش داده و همچنین متابولیسم را کاهش دهد؛ اما پیروی از یک برنامه رژیم غذایی کنترل کننده شامل ترکیبات مغذی، فعالیت بدنی می تواند در کاهش چاقی و اضافه وزن موثر باشد و چاقی ژنتیکی را کنترل کند.
نتیجه گیری
تاثیر ژن چاقی در ابتلا به خطر چاقی صد درصد نیست. ژن ها ممکن است به طور مشترک تعیین کنند که چه کسی چاق می شود، اما شرایط محیطی زندگی ما تاثیر بیشتری بر افزایش وزن ما دارد. وجود ژن چاقی یک حقیقت غیر قابل انکار است. اما می‌توان با استعداد چاقی خود مبارزه کرد.
اگر شما نیز دارای ژن چاقی هستید و از اضافه وزن رنج می‌برید در مرحله اول بهتر است ژن های خود را بشناسید تا از احتمال چاقی ژنتیکی خود باخبر شوید. سپس آگاهانه در جهت تغییر وزن خود اقدام کنید.